Türkiye 14 Mayıs seçimlerine hazırlanırken gözler depremzedelerin sandık başına gidip gitmeyeceğine çevrildi.
50 binden fazla kişinin yaşamını yitirdiği Kahramanmaraş’ta depremin vurduğu 11 ilde en az 2 milyon kişi başka kentlere göç etti. Bazı haberlerde bu sayı 5 milyon olarak verildi. 14 Mayıs seçimleri yaklaşırken başka illere giden depremzedelerin seçimlerde nasıl oy kullanacakları sorusu gündeme geldi.
2018 seçimlerinde 11 ilde seçmen sayısı 7 milyon 351 bin oldu. Depremin en çok vurduğu ve göçün yaşandığı Hatay, Adıyaman, Kahramanmaraş ve Malatya’da seçmen sayısı 2 milyon 734 bin. 14 Mayıs seçimlerinde bu sayı arttı. Ancak Yüksek Seçim Kurulu (YSK) henüz güncel rakamları açıklamadı.
YSK Başkanı Ahmet Yener’in yaptığı açıklamaya göre, deprem bölgesinden başka illere giden depremzedelerden sadece 133 bini bu seçimler için adres kayıtlarını gidecekleri yere taşıdı. Kalan seçmenler rastgele bir adres bildirmedi. Bu sayının bir milyonun ortasında değişerek 1 milyon 600 bine çıktığı söyleniyor.
Bu nedenle en az 1 milyon seçmenin adreslerini taşımadığı için deprem bölgesinde oy kullanması gerekiyor.
Ancak bu seçmenin 14 Mayıs’ta deprem bölgesine gidip gitmeyeceği bilinmiyor.
Deprem illerinde otobüs yoğunluğu yok
Depremden etkilenen seçmenlerin oy kullanmak üzere memleketlerine dönmesi yönünde kayda değer bir hareket yok. DW Türkçe’ye konuşan Türkiye Otobüsçüler Federasyonu Başkanı Birol Özcan, deprem bölgesi için şu anda yoğun bir otobüs bileti veya rezervasyon talebi olmadığını belirtti. Geçen Ramazan Bayramı’nda eskiye göre yüzde 40 daha az sefer yapıldığını belirten Özcan, “Deprem mağdurlarının otobüs biletlerini partiler karşılasın. Vatandaşın ekonomik gücü yok. Talep olursa otobüslerimiz yetecek.”
HDP: İktidar seçmene sahip çıkmalı
Muhalefet, depremzedelerin memleketlerine taşınmasının hükümetin görevi olduğunu söylüyor. DW Türkçe’nin sorularını yanıtlayan HDP YSK Temsilcisi Mehmet Tiryaki, YSK’nın seçmen nakli konusunda herhangi bir yetki ve sorumluluğu bulunmadığını belirterek, “Bu nedenle başka illerde yaşayanların nakli konusunda herhangi bir çalışma yapmayacak” dedi.
“Bu konuda en büyük sorumluluğun hükümete düştüğünü düşünüyoruz” diyen Tiryaki, hükümetin başka şehirlerde yaşamak zorunda kalanları Hatay, Kahramanmaraş ve Adıyaman gibi deprem bölgesindeki illere kaydırması gerektiğini vurguladı. oy vermek isterlerse Hava, demiryolu ve karayolunun kullanılabileceğini belirten Tiryaki, “Bundan hükümet sorumlu. Maalesef hükümet ne bir adım attı ne de bir çalışma yaptı.”
HDP’li Tiryaki, muhalefet partileri olarak seçmeni harekete geçirmek için çalışacaklarını belirterek, “Ancak muhalefetin bu konuda imkanları kısıtlı olacağı için en büyük görevin iktidara düştüğünü düşünüyoruz. Umarım iktidar bir adım atar. Bu sınırlı süre içinde çalışacak ve vatandaşın en önemli haklarından biri olan oy hakkını koruyacak ve güvence altına alacak adımları atacaktır” dedi.
AKP temsilcisi: İktidarın görevi değil
DW Türkçe’nin ulaştığı AKP YSK Temsilcisi Recep Özel, depremzedelerin kendi imkanlarıyla veya partiler aracılığıyla oy kullanabileceklerini ve bunun büyük bir organizasyon gerektirdiğini kaydetti. Seçmen taşımanın YSK’nin görevi olmadığını ifade eden Özel, “Ancak bunu iktidar değil siyasi partiler yapmalıdır. İktidarın seçmen taşımak gibi bir görevi yoktur. AK Parti olarak biz seçmenimizi alacağız.” o tarafa.”
AKP’li Özel de bu konuda muhalefeti suçladı. Taraf olarak e-devlet üzerinden depremzede adreslerini güncelleme imkanı sunduklarını belirten Özel, muhalefetin buna karşı çıktığını iddia etti.
Askıya Alınmış Bilet uygulaması aktiftir.
Bu arada Oy ve Ötesi’nin de aralarında bulunduğu bazı gönüllü girişimler, seçmenlerin deprem bölgesine gitmesi için Askılı Bilet uygulamasını başlattı. Depremzedeler askidabilet.com adresini ziyaret ederek bilet talep edebilirler. Vatandaşlar ise depremzedelerin bilet alabilmesi için site üzerinden bağışta bulunabiliyor. Sitede 7 binden fazla depremzede bilet talepleri ile siteye kayıt oldu.
Oy ve Ötesi Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ertim Orkun Askıya Alınmış Bilet’in tamamen bağımsız bir platform olarak çalıştığını belirterek, amacın “deprem mağdurları ile bağışları” birleştirmek olduğunu kaydetti. Orkun dedi ki:
“Amaç toplanan para kadar insanlara bilet almak. Taraftarların gelip bize destek vermelerini bekliyoruz, bağış bekliyoruz. İhtiyaç sahiplerini de bekliyoruz. İhtiyaç sahiplerinin buraya gelip kayıt olmalarını istiyoruz. Bu site var. Onlara yardım etmek için inşallah yüzbinleri bölgeye taşıyabiliriz.”
Amaçlarının deprem bölgesindeki oy oranını artırmak olduğunu belirten Orkun, “Bazı sandıklarda yüzde 25-30 oy oranı olacak gibi görünüyor. Amacımız bunları daha yüksek oranlara çıkarmak. Halkımız daha çok oy kullanıyor ve bölgede var.” Herkes oy hakkını kullanıyor diye elimizden geleni yapıyoruz” dedi.
İçişleri Bakanlığı ve ona bağlı AFAD’dan depremzedelerin taşınması konusunda çalışma yapıp yapmadıklarına dair herhangi bir açıklama yapılmadı.
